Bilindiği üzere, Karayolları Trafik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile Okul Servis Araçları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 19.08.2025 tarih ve 32991 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Karayolları Trafik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile Okul Servis Araçları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelikle, araçlarda bulunması zorunlu olan araç takip ve kamera sistemi, görüntü kayıt cihazı ile acil durum butonu uygulamasının yürürlük ve uygulama esasları düzenlenmiştir.
Anlan Yönetmeliklerde yapılan ve esnaf ve sanatkarlarımızın bilmesi gereken düzenlemelere aşağıda yer verilmiştir.
Karayolları Trafik Yönetmeliğinde Yapılan Değişiklikler
Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 4 üncü Ek Maddesinde aynen;
“1 sayılı Cetvelin C) Hususiyetlerine Göre Araçlarda Bulundurulacak Techizat bölümünde taksi ve taksi dolmuş cinsi taşıtlar için öngörülen araç takip sistemi ve acil durum butonu teçhizatı bulundurulması şartı ihtiyaç halinde 10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ile 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanunu kapsamında faaliyet gösteren taşıtların tamamında veya belirlenenlerinde ulaşım koordinasyon merkezleri/il trafik komisyonları tarafından zorunlu tutulabilir. İçişleri Bakanlığı ülke genelinde uygulanmak üzere buna ilişkin karar alabilir.
1 sayılı Cetvelin C) Hususiyetlerine Göre Araçlarda Bulundurulacak Techizat bölümünde belirtilen ve Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmeliğin ekinde yer alan şartlara uygun araç takip ve kamera sistemi ile görüntü kayıt cihazı ve acil durum butonu teçhizatının taşıtlara montajına dair Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca görevlendirilen kurum ya da kuruluşlar tarafından düzenlenen belge taşıtın tescil kayıtlarına işlenir ve bir sureti denetim sırasında ibraz edilmek üzere araçta muhafaza edilir.
İlgili kurum tarafından 1 sayılı Cetvelin C) Hususiyetlerine Göre Araçlarda Bulundurulacak Techizat bölümünde yer alan araç takip ve kamera sistemi ile görüntü kayıt cihazı ve acil durum butonu teçhizatının belirli periyotlarda uygun çalışıp çalışmadığına dair kontrolü gerçekleştirilir.”
düzenlemesine yer verilmiştir. Yönetmeliğin bu maddesiyle araç takip sistemi ve acil durum butonu teçhizatı ile araç takip ve kamera sistemi ile görüntü kayıt cihazı bulundurulması hususunun alt yapısı oluşturulmuştur.
Aynı Yönetmeliği 1 sayılı Araçlarda Bulundurulması Gereken Teçhizat İle Bunların Niteliklerini Gösteren Cetvel’in “C) Hususiyetlerine Göre Araçlarda Bulundurulacak Techizat” listesine göre, ticari olarak yolcu taşımacılığında kullanılan M2 ve M3 sınıfı taşıtlar, belediyelere ait veya belediyeler tarafından yetkilendirilen toplu taşıma taşıtları ile taksi ve taksi dolmuşlar “Kamera sistemi ile görüntü kayıt cihazı” bulundurmak zorundadır.
Bu cihazların; Sürücü koltuğu da dahil taşıtın içini ve gidiş istikametindeki yol kesimini gösterecek şekilde ve taşıtın faaliyette olduğu süre içinde ve en az bir ay süre ile kayıt yapması öngörülmüştür. Montajı yapılan kamera sistemi ve görüntü kayıt cihazı, Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmeliğin Ekinde yer alan asgari şartlara uygun olmalıdır. Yapılan kayıtların ne kadarının ve hangi şartlarda bir IP adresine otomatik olarak kopyalanması gerektiğine ilişkin hususlarda, mahallin taşıma şartları göz önünde bulundurularak ulaşım koordinasyon merkezleri/il trafik komisyonlarınca karar alınabilecektir. Bu kayıtlar, genel güvenlik ve trafik güvenliği ile kamu düzeninin sağlanmasına yönelik olarak İçişleri Bakanlığının (Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı) erişimine hazır bulundurulacaktır.
Yine Taksi ve taksi dolmuşlar, Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmeliğin ekinde yer alan asgari şartlara uygun olacak şekilde “Araç takip sistemi ve acil durum butonu” bulundurmak zorundadır.
19.08.2025 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan değişiklikle Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 12 nci maddesi aynen;
“1 sayılı Cetvelin C) Hususiyetlerine Göre Araçlarda Bulundurulacak Techizat bölümünde yer alan araç takip ve kamera sistemi ile görüntü kayıt cihazı ve acil durum butonu teçhizatı bulundurma şartı, kapsamda bulunan ve bu fıkranın yürürlük tarihinden sonra ilk defa tescil edilecek taşıtlarda ilk tescil sırasında aranır.
1 sayılı Cetvelin C) Hususiyetlerine Göre Araçlarda Bulundurulacak Techizat bölümünde yer alan araç takip ve kamera sistemi ile görüntü kayıt cihazı ve acil durum butonu teçhizatı bulundurma şartı, kapsamda bulunan ve birinci fıkranın yürürlük tarihinden önce ilk defa tescil edilen taşıtlardan;
a) 2025 ile 2023 arasındaki modeller için 1/1/2026,
b) 2022 ile 2018 arasındaki modeller için 1/1/2027,
c) 2017 ve öncesi modeller için 1/1/2028,
tarihinden sonraki ilk muayenelerine kadar aranmaz.”
şeklinde değiştirilmiştir. Yapılan düzenlemeye göre 2017 ve öncesi model araçlar için araç takip ve kamera sistemi ile görüntü kayıt cihazı ve acil durum butonu teçhizatı bulundurma şartı 01.01.2028 tarihine kadar aranmayacaktır. Ancak 2025 ile 2023 arası modellerde 01.01.2026 tarihinde yapılacak araç muayenelerinde bu teçhizatın bulunması aranacak ve olmaması halinde araç muayeneden geçemeyecektir.
Okul Servis Araçları Yönetmeliğinde yapılan değişiklik
Okul Servis Araçları Yönetmeliğinde yapılan değişikliklere göre; Okul servis araçlarında, tüm koltukları görecek şekilde; Karayolları Trafik Yönetmeliği ile Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmelik hükümleri ve eklerinde belirtilen teknik, donanım, montaj ve işletim şartlarına uygun iç ve dış kamera ile kayıt cihazı bulundurulacaktır.
Yönetmeliğin “Taşıtlarda aranacak şartlar” başlıklı4/1-m maddesinde aynen;
“Okul servis araçlarında, tüm koltukları görecek şekilde konumlandırılmış; Karayolları Trafik Yönetmeliği ile Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmelik hükümleri ve eklerinde belirtilen teknik, donanım, montaj ve işletim şartlarına uygun iç ve dış kamera ile kayıt cihazı bulundurulacaktır.”
denilmiştir.
Yine aynı Yönetmeliğin “Taşımacının şartları ve yükümlülükleri” başlıklı 5/2-d maddesinde;
“Büyükşehirlerde 5216 sayılı Kanunun 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi, diğer illerde ise 5393 sayılı Kanunun 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (p) bendi uyarınca belirlenen fiyat tarifesine uymakla,
(…) yükümlüdürler.”
hükmü getirilmiştir. Buna göre okul servis araçlarının ücretlerine ilişkin belediye meclisleri ve/veya UKOME’lerin aldığı kararlarla belirlen servis ücret tarifelerine uyulması zorunlu hale getirilmiştir.
Anılan Yönetmeliği “Okul servis araçlarının çalıştırılması” başlıklı 8 inci maddenin 3 üncü fıkrası da;
“Gerçek ve tüzel kişiler, birlikte taşıma hizmeti yapabilir. Taşımayı gerçekleştirecek taşıtların; gerçek kişilerde gerçek kişiler adına, tüzel kişiliklerde ise en az üçte birinin tüzel kişilik adına tescilli olması zorunludur.”
şeklinde değiştirilmiştir. Değişikliğe göre tüzel kişilerin (şirket/kooperatif gibi) taşımacılık yapabilmesi için taşıtların en az üçte birinin tüzel kişilik adına tescilli olması gerekmektedir. Buna göre tüzel kişilik (Şirket/kooperatif gibi) 9 araçla taşımacılık yapmak istemesi halinde en az 3 aracın tüzel kişilik adına tescil edilmesi gerekmektedir.
Söz konusu Yönetmeliğin “Taşıma işlerinde çalışanların şartları, görev ve sorumlulukları” başlıklı 9 uncu maddenin 5 inci fıkrasında da;
“Birinci fıkranın (c) bendinde belirtilen okul servis aracı şoförlerinin alması gereken sürücü belgelerinden istenen süreler için;
a) D sınıfı sürücü belgesi sahiplerinin B sınıfında geçirdikleri sürenin en fazla 1 yılı,
b) D1 sınıfı sürücü belgesi sahiplerinin B sınıfında geçirdikleri sürenin en fazla 3 yılı,
bu süreden sayılır.”
denilmiştir.
Buna göre “D sınıfı sürücü belgesi için en az iki yıllık, D1 sınıfı sürücü belgesi için en az beş yıllık sürücü belgesine sahip olmak (…),” şeklinde getirilen şarta bağlı sürelere, B sınıfında geçirdikleri sürelerin D sınıfı sürücü belgelerinde 1 yılı ve D1 sürücü belgesinde ise 3 yılı okul servis şoförlüğü için istenen sürücü belge süre şartına dahil edilmesi öngörülmüştür.