Bilindiği üzere, Avrupa Birliği tarafından sınır geçiş süreçlerinin dijitalleştirilmesi ve güvenliğinin artırılması amacıyla geliştirilen Giriş/Çıkış Sistemi (EES) 12 Ekim 2025 tarihinde yürürlüğe girmiş ve Avrupa ülkeleri tarafından dış sınır kapılarında kademeli olarak uygulanmaktadır. Veri toplama süreci aşamalı olarak başlatılacak ve tam uygulama 10 Nisan 2026 tarihinde tamamlanacaktır. Dışişleri Bakanlığı, Göç Politikaları ve Vize İşlemleri Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan Kitapçıktan yararlanılarak aşağıda başlıklar halinde konu açıklanmaya çalışılmıştır.
1-Giriş/Çıkış Sistemi (Entry/Exit System-EES) Nedir?
Giriş/Çıkış Sistemi (EES), kısa süreli seyahat eden AB dışı ülke vatandaşlarının, sistemi kullanan herhangi bir Avrupa ülkesinin dış sınırlarını her geçişlerinde kaydedilmesini sağlayan ve veri toplayan otomatik bir bilişim sistemidir. 12 Ekim 2025 tarihinde faaliyete başlamıştır.
Bu çerçevede, EES’i kullanan Avrupa ülkelerinin dış sınırlarına her ulaştığınızda kişisel bilgilerinizi paylaşmanız gerekmektedir. EES;
-Seyahat belgenizde yer alan veriler (örn. tam ad, doğum tarihi vb.),
-Her giriş ve çıkışın tarihi ve yeri,
-Yüz görüntüsü ve parmak izleri (biyometrik veriler),
-Girişinizin reddedilip edilmediği,
gibi verileri/bilgileri toplayacak, kaydedecek ve saklayacaktır.
Toplanan biyometrik veriler Biyometrik Eşleştirme Servisi (Biometric Matching Service)içinde biyometrik şablonlar oluşturularak saklanacaktır. Durumunuza bağlı olarak, sistem ayrıca kişisel bilgilerinize Vize Bilgi Sistemi (VIS) ve Avrupa Seyahat Bilgi ve Yetkilendirme Sisteminden de (ETIAS) ulaşabilecektir.
Kısa süreli (herhangi bir 180 gün içinde maksimum 90 gün) seyahatlerde EES’i uygulayan Avrupa ülkelerinin dış sınırlarını geçerken, EES ve ilgili haklar hakkında yazılı bilgilendirme sağlanacaktır. Kişisel verilerin toplanma ve saklanma koşulları Regülasyon (AB) 2017/2226 ile belirlenmiştir. Biyometrik verilerin paylaşılması/verilmesi reddedilirse, EES’i kullanan Avrupa ülkelerinin topraklarına giriş talebi kabul edilmeyecektir.
EES’i kullanan ülkeler, Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Hırvatistan, Çekya, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İzlanda, İtalya, Letonya, Lihtenştayn, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Hollanda, Norveç, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya, İspanya, İsveç, İsviçre olmak üzere 29’dur.
Bu sistem;
-EES’i kullanan Avrupa ülkelerine kısa süreli seyahat için vizeye ihtiyaç duyan AB dışı ülke vatandaşları,
-EES’i kullanan Avrupa ülkelerine kısa süreli seyahat için vizeye ihtiyaç duymayan AB dışı ülke vatandaşları için geçerlidir.
EES uygulmasında “AB dışı ülke vatandaşı” tanımı, herhangi bir AB ülkesinin veya İzlanda, Lihtenştayn, Norveç ya da İsviçre vatandaşlığına sahip olmayan kişileri, “Kısa süreli kalış” ise, herhangi bir 180 günlük dönemde 90 günü geçmeyen süreyi ifade etmektedir.
2. EES nasıl çalışacak? Sınır kontrollerinde yenilikler nelerdir?
EES başladıktan sonra ilk kez bir sınır kapısına geliyorsanızKişisel verilerinizi vermeniz ve paylaşmanız gerekecektir. Pasaport kontrol memurları parmak izinizi tarayacak veya yüzünüzün fotoğrafını çekecektir. Bu bilgiler dijital bir dosyada kaydedilecektir. Sizi ait bu verileri farklı yöntemler kullanılarak önceden sisteme yüklenebilecektir. Ancak her durumda bir pasaport kontrol memuru ile görüşülmesi gerekecektir.
3- Veriler EES’de neden toplanıyor?
Veriler;
• Dış sınır yönetiminin etkinliğini artırmak,
• Düzensiz göçü önlemek,
• Göç akışlarını yönetmeyi kolaylaştırmak,
• Giriş hakkı olmayan veya izin verilen süreyi aşan yolcuları tespit etmek,
• Sahte kimlik veya pasaport kullananları belirlemek,
• Terörizm ve diğer ciddi suçların önlenmesine, tespit edilmesine ve soruşturulmasına yardımcı olmak,
amaçlarıyla toplanmakta ve işlenmektedir.
EES başladıktan sonra Avrupa ülkeleri sınırları birden fazla kez geçilmiş iseparmak iziniz veya yüzünüzün fotoğrafı zaten EES’e kaydedilmiş olacaktır. Pasaport kontrol memurları yalnızca parmak izinizi ve fotoğrafınızı doğrulama işlemi yapacaktır. Biyometrik pasaport sahibiyseniz, (o sınır kapısında mevcutsa) self-servis sistemi kullanılaarak daha hızlı giriş yapılabilecektir. Ancak giriş veya çıkış için uygulanan diğer tüm şartlar geçerliliğini koruduğu için pasaport kontrol memurları gerektiğinde, yüz görüntünüzün yeniden alınması gibi ek önlemler alabilecektir.
EES’te saklanan veriler kötüye kullanıma karşı korunmakta ve erişim yalnızca ulusal makamlar içinde belirli personele verilmiştir. Veriler, bazı istisnai durumlar dışında, üçüncü taraflara (ister kamu ister özel kuruluşlar olsun) aktarılmamaktadır. Tüm veri işleme faaliyetleri EES’i kullanan Avrupa ülkeleri tarafından gerçekleştirilmekte ve “Özgürlük, Güvenlik ve Adalet Alanında Büyük Ölçekli Bilişim Sistemlerinin Operasyonel Yönetiminden” sorumlu AB Ajansı (eu-LISA), bu verilerin EES’in yürürlükteki mevzuata uygun şekilde işletilmesini sağlayacaktır.
4-EES kimlere uygulanmaz?
-EES’i kullanan Avrupa ülkelerinin vatandaşları ile Kıbrıs ve İrlanda vatandaşları,
-Bir AB vatandaşıyla doğrudan akrabalığı bulunan ve oturma kartına sahip AB üyesi olmayan ülke vatandaşları,
-Bir AB vatandaşı gibi Avrupa genelinde seyahat etme hakkına sahip AB üyesi olmayan bir kişiyle doğrudan akrabalığı bulunan ve oturma kartı veya oturma izni sahibi AB üyesi olmayan ülke vatandaşları,
-Şirket içi görevlendirme kapsamında veya araştırma, eğitim, staj, gönüllü hizmet, öğrenci değişim programları ya da eğitim projeleri ve au-pair (çocuk bakıcılığı) amacıyla Avrupa’ya seyahat eden AB üyesi olmayan ülke vatandaşları,
-Oturma izinleri ve uzun süreli vizelere sahip kişiler,
-Andorra, Monako ve San Marino vatandaşları ile Vatikan Şehir Devleti veya Kutsal Makam tarafından düzenlenmiş pasaporta sahip kişiler,
-Sınır kontrollerinden muaf olan veya sınır kontrolleriyle ilgili belirli ayrıcalıklar tanınan kişiler (örneğin: devlet başkanları, akredite diplomatlar, sınır ötesi çalışanlar vb.).
-Kısa süreli seyahat eden diplomatlar, belirli koşullar altında EES kaydından muaf tutulabilir.
5- EES’in Faydaları Nelerdir?
-Sınır Kontrollerini Modern ve Verimli Hale Getirmek: EES, pasaport damgalarının yerini dijital bir sistemle değiştirerek ve yolcuların giriş ve çıkışlarını kaydederek sınır kontrollerini hızlandıracak ve görevli personelin iş yükünü azaltacaktır.
–Sınırlar Arasında Seyahati Daha Kolay ve Hızlı Hale Getirmek: EES ile yolcular, hızlı kontroller, self-servis seçenekleri ve bilgilerini önceden verme imkânı sayesinde sınırda daha az zaman harcayacaktır.
–Düzensiz Göçü Önlemek: EES, parmak izi ve yüz verilerini kullanarak Schengen Bölgesi’ne giriş-çıkışları takip edecek, izin süresini aşanlar, sahte kimlik kullananlar veya vizesiz seyahati kötüye kullananlar tespit edilecektir.
–Schengen Bölgesi’nde Güvenliği Artırmak: EES, sınır görevlileri ve kolluk kuvvetlerine önemli yolcu bilgilerine erişim sağlayarak güvenlik risklerini tespit etmeye ve ciddi suçlar ile terörizmle mücadeleye destek olacaktır.
6-EES’i kullanan Avrupa ülkelerinde fazla kalırsanız ne olur?
İzin verilenden daha uzun süre kalırsanız, “fazla kalan” (overstayer) olarak kabul edilirsiniz.
“Fazla kalan” olmanız durumunda, ilgili Avrupa ülkesinde yürürlükte olan ulusal mevzuata göre;
– ülke topraklarından çıkarılma,
-idari para cezasına çarptırılma veya gözaltına alınma,
-gelecekte AB’ye yeniden girişin engellenmesi.
gibi yaptırımlar uygulanabilecektir.
Eğer yetkili kalış süresi, öngörülemeyen veya hafifletici nedenlerle (örneğin ciddi bir yaralanma nedeniyle hastanede yatış) aşılması ve buna ilişkin güvenilir kanıtlar sunulması halinde sistemde düzeltme işlemi yapılabilecektir.
Kişisel verilerinizle ilgili;
-Size ait verilere erişim talep etme,
-Hatalı veya eksik verilerin düzeltilmesini talep etme,
-Hukuka aykırı şekilde işlenen kişisel verilerinizin silinmesini ve/veya belirli verilerin işlenmemesini talep etme,
gibi haklar bulunmaktadır.
Bu hakları kullanmak için, verilerinizin işlenmesinden sorumlu veri sorumlusuna (örneğin: veri işleme faaliyetini gerçekleştiren kurum) veya veri koruma görevlisine başvurmanız gerekmektedir. Tercihen seyahat ettiğiniz Avrupa ülkelerinden birine başvurmanız tavsiye edilmektedir. Şikayette bulunmak, örneğin verilerinize erişim, silme veya düzeltme talebiniz reddedildiğinde, veri koruma haklarınızın yeniden değerlendirilmesi için resmi bir talep sunmak anlamına gelir. Şikayetinizi şu kurumlara yapabilirsiniz:
-Verilerinizin işlendiği EES’i kullanan Avrupa ülkesinin denetim otoritesi (örneğin, o ülkenin verilerinizi yanlış kaydettiğini düşünüyorsanız)
-Avrupa Ajansları tarafından gerçekleştirilen veri işleme ile ilgili konularda Avrupa Veri Koruma Denetçisi