Türkiye Halk Bankası Anonim Şirketince Esnaf ve Sanatkârlara Hazine Faiz Destekli Yatırım ve İşletme Kredisi Kullandırılmasına İlişkin Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Kararla, esnafa verilen hazine destekli kredilerin şartlarında bazı değişikliklere gidilmiştir.
Bilindiği üzere 16.01.2025 tarihli ve 9436 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan “Türkiye Halk Bankası Anonim Şirketince Esnaf ve Sanatkârlara Hazine Faiz Destekli Yatırım ve İşletme Kredisi Kullandırılmasına İlişkin Karar”la Halkbankası tarafından esnaf ve sanatkarlara verilecek kredilerin usul ve şartları belirlenmiştir. 29 Kasım 2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 10659 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla da 9436 sayılı Cumhurbaşkanı Kararında bazı değişiklikler yapılmıştır.
1- Bakanlık, Yıllık Ödenek Tutarını Her Yılın Ocak Ayının İlk Günü İtibarıyla Bankaya Yazılı Olarak Bildirecektir.
İlk düzenlemede, Halkbankası, bu Kararın uygulanması sürecinde belirlenen ödenek tutarının aşılmaması için gerekli tedbirleri almakla yükümlü kılınmıştı. Anılan Bankanın bu sorumluluğu devam etmekle birlikte bu kez, ödeneklerin kontrollü bir şekilde kullanılması konusunda Bakanlığa da sorumluluk verilmiştir.
Bu kapsamda yapılan Hazine faiz desteği ödemeleri, Bakanlığın ilgili yıl bütçesine bu amaçla konulacak ödenekten karşılanacak olup yapılacak ödemelerin toplamı ilgili yıl bütçesine konulan ödenekle sınırlı olacaktır. İlgili yıl bütçe ödeneği, ilgili yılın Ocak ayının birinci gününden itibaren geçerli olmak üzere Bakanlık tarafından Bankaya yazılı olarak bildirilecektir. Söz konusu ödenek tutarının üzerinde kalacak şekilde Banka tarafından herhangi bir Hazine faiz desteği hesaplanamayacak ve talep edilemeyecektir.
2-Sosyal Güvenlik Prim Borcu Olanlar da Kredi Alamayacak
İlk Kararın 5 nci maddesinde “Esnaf ve sanatkârların, kredi tahsisi sırasında en çok 15 gün öncesine kadar bir tarihte alınmış yazı ile belgelendirilecek şekilde 6183 sayılı Kanun kapsamında vadesi geçmiş borçlarının olmaması,” şartı varken yeni Kararın 3 üncü maddesiyle “vergi dairelerine 6183 sayılı Kanunun 22/A maddesi kapsamında vadesi geçmiş borcu ile sosyal güvenlik prim borcu bulunmaması” koşulu getirilmiştir.
Karara göre bu kapsamda borç bulunması halinde, yeniden yapılandırılmış ve yapılandırmanın bozulmamış olması koşulu aranacaktır.
6183 sayılı Kanunun 22/A maddesi, Maliye Bakanına, maddenin devamında yazılı olan ödeme ve işlemlerde, Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerine vadesi geçmiş borcun bulunmadığına ilişkin belge aranılması ve yapılacak ödemelerden istihkak sahiplerinin amme borçlarının kesilerek ilgili tahsil dairesine aktarılması zorunluluğu ile kesintilere asgari tutar ve oran getirmeye, kapsama girecek amme alacaklarını tür, tutar, ödeme ve işlemler itibarıyla topluca veya ayrı ayrı tespit etmeye, zorunluluk getirilen ödeme ve işlemlerde hangi hallerde bu zorunluluğun aranılmayacağını ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirleme yetkisi vermektedir.
Konumuzla ilgili olarak da anılan maddenin 3 üncü bendinde “Kanun (…) ve diğer mevzuatla nakdi olarak sağlanan Devlet yardımları, teşvikler ve destekler nedeniyle yapılacak ödemelerde,” düzenlemesi bulunmaktadır.
Dolayısıyla hazine destekli esnaf kredisi kullanacak olanlar borcun olmadığını teyit için Hazine ve Maliye Bakanlığından ve SGK’dan borcu yoktur yazısı almaları gerekecektir.
3-Kredinin Kullanıldığı Harcamaların Belgelendirilmesi Şartı
16.01.2025 tarihli ve 9436 sayılı Cumhurbaşkanı Kararının 8 inci maddesinin 3 üncü fıkrasında;
“(3) Esnaf ve sanatkârlar 1/1/2026-31/12/2026 tarihleri arasında (bu tarihler dâhil) kullanacakları kredilerde kredi tutarının en az %33’ünün ve 1/1/2027-31/12/2027 tarihleri arasında (bu tarihler dâhil) kullanacakları kredilerde ise en az %67’sinin sarf edileceği harcamayı bildirmek ve e-fatura ve/veya fatura kayıt sistemi üzerinden oluşturulan fatura ile belgelendirmek zorundadır. (…).
Banka, Gelir İdaresi Başkanlığından e-fatura ve/veya fatura kayıt sistemi üzerinden oluşturulan fatura kayıtlarını temin ederek gerekli kontrolleri yapmakla yükümlüdür.”
düzenlemesine yer verilmiştir.
Ancak TESKOMB ve TESK yetkilileri, bir yıldır bu sistemin denendiği ancak başarılı olamadığı, zira esnafın kredi için zorunlu tutulan faturayı bulamadığı ve bazılarının parayla satın aldığı, bunun ise yeni bir sahte fatura düzenine neden olduğu, aslında esnafın faiz destekli kredi ile BAĞ-KUR primlerini ödediği ve diğer ihtiyaçları karşıladığı, yönünde eleştiri ve açıklamalar yapılmıştır.
29 Kasım 2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 10659 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla yukarıda yer verilen 8 inci maddenin 3 üncü fıkrasında yer alan ibare “1/1/2027-31/12/2027 tarihleri arasında (bu tarihler dâhil) kullanacakları kredilerde en az %33’ünün” şeklinde değiştirilmiştir.
Dolayısıyla gelen eleştiriler de dikkate alınarak 2027 yılında alınan kredinin %67’sinin sarf edileceği harcamayı bildirmek ve e-fatura ve/veya fatura kayıt sistemi üzerinden oluşturulan fatura ile belgelendirmek şartı kaldırılmış ve onun yerine 2026 yılındaki %33 oranının 2027 yılında da uygulanması kabul edilmiştir.